NHỮNG ĐIỀU NÊN VÀ KHÔNG NÊN LÀM
Trong bài này, chúng tôi nói về những việc nên và không nên làm trong việc lấy mẫu dầu để phân tích. Các quy tắc đơn giản này sẽ giúp bạn nâng cao tính toàn vẹn và chính xác của mẫu dầu, thúc đẩy các quyết định liên quan đến bảo trì và độ tin cậy của hệ thống.
Tuân theo các quy tắc
Phân tích dầu là một công cụ theo dõi tình trạng được thiết kế để giám sát:
- Tính chất của dầu bôi trơn
- Tình trạng của dầu và các chất phụ gia
- Tình trạng ô nhiễm dầu
- Mài mòn thiết bị
Tuy nhiên, việc phân tích một mẫu phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của chính mẫu đó. Một mẫu tốt sẽ giàu dữ liệu đại diện cho tình trạng của hệ thống và không có nhiễu thông tin. Nội dung của bài viết này không có gì mới. Hàng chục bài báo và sách đã đưa ra lời khuyên cho chúng ta khi trích mẫu dầu từ máy để gửi đi phân tích. Tuy nhiên, trong công nghiệp, chúng ta thường không làm đúng.
Dưới đây là danh sách những việc nên làm và không nên làm để lấy mẫu dầu theo quan điểm của chúng tôi.
1. NÊN lấy mẫu từ hệ thống đang chạy.
KHÔNG lấy mẫu từ hệ thống đang dừng. Mục đích lớn nhất của việc phân tích dầu là bắt được một “ảnh chụp nhanh” của hệ thống tại thời điểm lấy mẫu. Thời điểm lấy mẫu phải là khi hệ thống chịu tải lớn nhất. Thông thường, thời gian tốt nhất để lấy mẫu một hệ thống là khi hệ thống đang ở tải làm việc bình thường.
2. Lấy mẫu trước bộ lọc và sau khi ra khỏi máy móc.
Các bộ lọc được thiết kế để loại bỏ các mảnh vụn, mảnh mài mòn và chất gây ô nhiễm, do đó việc lấy mẫu ở phía sau các bộ lọc thường không còn ý nghĩa. Tuy nhiên, lấy một mẫu trước và sau bộ lọc để đếm hạt/đo nước/váng dầu,.. sẽ cho phép bạn kiểm chứng hiệu suất của bộ lọc. Rõ ràng, chúng tôi hy vọng số hạt trước sẽ cao hơn sau bộ lọc. Nếu không, thì cần thay bộ lọc, đối với các hệ thống nhạy cảm thì việc thay bộ lọc cũng vô cùng quan trọng.
3. NÊN tạo các quy trình lấy mẫu cụ thể và cố định bằng văn bản cho từng hệ thống.
KHÔNG thay đổi phương pháp lấy mẫu hoặc địa điểm lấy mẫu. Để các kết quả có cùng một chuẩn, phục vụ cho việc đọc kết quả và so sánh, mỗi điểm bảo trì trong nhà máy cần có quy trình cụ thể và cố định với các chi tiết ai, cái gì, ở đâu, khi nào và như thế nào.
Quy trình lấy mẫu dầu không được khác nhau. Chúng ta cần xác định vị trí lấy mẫu, lượng thể tích xả, tần suất lấy mẫu, thời gian trong một chu kỳ lấy mẫu, công cụ và phụ kiện nào sẽ sử dụng trên điểm mẫu cụ thể đó,… dựa trên loại dầu bôi trơn, áp suất và lượng dầu cần thiết.
4. Đảm bảo rằng các van lấy mẫu và các thiết bị lấy mẫu được xả/flush kỹ trước khi lấy mẫu.
KHÔNG sử dụng thiết bị lấy mẫu bẩn hoặc tái sử dụng ống mẫu. Ô nhiễm chéo luôn là một vấn đề trong lấy mẫu dầu. Có một sự thật là, súc xả (flushing) là một nhiệm vụ quan trọng thường bị bỏ qua. Không xả vị trí lấy mẫu một cách phù hợp sẽ tạo ra mẫu có độ nhiễu rất lớn.
Việc xả trước khi lấy mẫu cần tính đến lượng không gian chết giữa van mẫu và hệ thống hoạt động nhân với hệ số 10. Nếu có một đường ống dài 12 inch giữa van mẫu và hệ thống hoạt động chứa 1 ounce dầu, bạn cần xả tối thiểu 10 ounce dầu trước khi lấy mẫu đi phân tích. Việc xả sạch không gian chết cũng sẽ làm sạch hệ thống của bạn như bộ adapter của van lấy mẫu và ống mới.
5. Đảm bảo rằng các mẫu được lấy ở tần suất thích hợp.
Đa phần những người chịu trách nhiệm lấy mẫu dầu hiếm khi thấy và đọc kết quả phân tích. Một trong những khía cạnh mạnh mẽ nhất của phân tích dầu là xác định một sự thay đổi trong đường cơ sở của mẫu và hiểu tốc độ thay đổi đã xảy ra.
Ví dụ, một mẫu dầu mới nên có 0 phần triệu (ppm) sắt khi được thí nghiệm làm đường cơ sở. Khi lấy mẫu và phân tích thường xuyên, chúng ta có thể thấy nồng độ sắt tăng lên. Tuy nhiên, nếu tần suất phân tích không nhất quán, việc đọc kết quả sẽ dễ bị hiểu lầm.
Nếu tần suất lấy mẫu của chúng tôi là 12 tháng, việc nồng độ sắt lên 12 ppm có thể chưa đáng lo. Nhưng nếu tần suất của chúng tôi là hàng tháng, thì việc tăng sắt 12 ppm là rất đáng quan tâm. Thiết lập tần suất lấy mẫu thích hợp và tuân thủ nó sẽ cho phép phân tích chính xác và dễ dàng đưa ra quyết định bảo trì.
6. Chuyển mẫu đến phòng thí nghiệm ngay sau khi lấy mẫu.
KHÔNG nên chờ quá 24 giờ để gửi mẫu đi. Như đã đề cập trước đó, lấy mẫu dầu giống như chụp ảnh hệ thống của bạn tại một thời điểm. Sức khỏe của một hệ thống bôi trơn có thể thay đổi đáng kể trong một khoảng thời gian rất ngắn.
Nếu một vấn đề được phát hiện trong một hệ thống, nó càng được phát hiện sớm thì khả năng gây họa của nó càng ít. Phát hiện vấn đề sớm không chỉ cho phép bạn có thời gian lên kế hoạch sửa chữa, mà việc sửa chữa sẽ dễ dàng hơn.
Danh sách các việc nên và không nên làm trong việc lấy mẫu dầu có thể mở rộng cụ thể và rất nhiều tùy thuộc vào từng hệ thống. Các mẹo trong bài viết này cung cấp cho bạn những quy tắc chung và có thể được áp dụng cho hầu hết các hệ thống của bạn